Η βία και η αστάθεια θα συνέχισουν να υπάρχουν στην περιοχή εκτιμά η αμερικανική εταιρία αναλύσεωνΡωσία και Τουρκία κατέληξαν σε συμφωνία σχετικά με το τελευταίο οχυρό ανταρτών της Συρίας, το Idlib. Μετά από τον τελευταίο γύρο των συνομιλιών στο Σότσι της Ρωσίας, στις 17 Σεπτεμβρίου, ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν και ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανακοίνωσαν τη συμφωνία για τη δημιουργία μέχρι τα μέσα Οκτωβρίου μιας αποστρατιωτικοποιημένης, με κοινές περιπολίες, ζώνης, έκτασης 15 έως 20 χιλιομέτρων (9,3 έως 12,4 μίλια) γύρω από την συγκεκριμένη επαρχία. Η συμφωνία, η οποία θα εμποδίζει τις νομιμόφρονες δυνάμεις που υποστηρίζονται από τη Ρωσία να εξαπολύσουν μεγάλη επίθεση για την ανάκτηση του Idlib από τους αντάρτες, τάσσεται υπέρ της μείωσης των εντάσεων μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας. Πλην όμως, το αδιέξοδο που έχει δημιουργηθεί αναφορικά με το Idlib απέχει πολύ από την επίλυση του, την ώρα που υπάρχουν πολλά εμπόδια, τα οποία και θα μπορούσαν να υπονομεύσουν τη συμφωνία.
Φτάνοντας σε συμβιβασμό
Η Ρωσία συμφώνησε να μην θέσει εκτός συμφωνίας την επιθυμία διατήρησης της σχέσης της με την Τουρκία. Η τουρκική κυβέρνηση αντιτάχθηκε στην υποστηριζόμενη από τη Ρωσία επιχείρηση στο Idlib, η οποία θα της στερούσε μιας ζώνης ασφαλείας στη βόρεια Συρία, οδηγώντας ταυτόχρονα εκατομμύρια Σύριων προσφύγων στην επικράτειά της. Για να αποτρέψει την επιχείρηση, η Άγκυρα ενίσχυσε τις 12 θέσεις παρατήρησης εντός και γύρω από το Idlib και υποσχέθηκε στους αντάρτες συμμάχους της στην περιοχή περισσότερες προμήθειες και υποστήριξη. Η Ρωσία θα μπορούσε επίσης να διατηρήσει τη στήριξή της στις συριακές στρατιωτικές επιθέσεις στην επαρχία, προσπαθώντας να αποφύγει μια άμεση αντιπαράθεση με τις τουρκικές δυνάμεις, με το να αποφεύγει τις (τουρκικές) θέσεις παρατήρησης. Ωστόσο, δεδομένου του υψηλού κινδύνου τυχαίων χτυπημάτων στα τουρκικά στρατεύματα – και της ζημιάς που θα προκαλούσαν στις σχέσεις με την Τουρκία- η Μόσχα επέλεξε αντ ‘αυτού έναν συμβιβασμό με την Άγκυρα. Με την αποφυγή σημαντικών επιθετικών επιχειρήσεων στο Idlib, η Ρωσία μείωσε τις πιθανότητες ότι η κυβέρνηση της Συρίας θα πραγματοποιήσει άλλη μια χημική επίθεση εναντίον των δυνάμεων των ανταρτών του Idlib, αποτρέποντας έτσι επικίνδυνα χτυπήματα από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους συμμάχους της.
Αν και η συμφωνία πέτυχε το στόχο της Άγκυρας να αποτρέψει μια μεγάλη επίθεση στο Idlib, αυτό δεν έγινε χωρίς να υπάρχει κόστος για την Τουρκία. Η Τουρκία, για παράδειγμα, ως κομμάτι της συμφωνίας έχει ανοιχτά υποσχεθεί να εργαστεί για την απομάκρυνση των δυνάμεων των ανταρτών από την αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη γύρω από το Idlib. Επιπλέον, έχει πιθανότατα διαβεβαιώσει κατ’ ιδίαν τη Μόσχα ότι θα πάρει αυστηρότερα μέτρα εναντίον των εξτρεμιστικών ομάδων που εξακολουθούν να επιχειρούν στην επαρχία, όπως η ομάδα Hayat Tahrir al-Sham και το Ισλαμικό Κόμμα του Τουρκιστάν στη Συρία. Αυτές οι ομάδες και οι περιφερειακοί θύλακές τους δεν περιλαμβάνουν μόνο πολλούς Τσετσένους μαχητές και Ουιγούρους ανάμεσα στις τάξεις τους – μια πηγή ανησυχίας για τη Ρωσία και την Κίνα, αντίστοιχα – αλλά ηγούνται των επιθέσεων κατά των ρωσικών δυνάμεων στη Συρία. Σε πολλά χτυπήματα, για παράδειγμα, χρησιμοποίησαν μη επανδρωμένα αεροσκάφη για να ρίξουν υποτυπώδεις εκρηκτικές ύλες στη ρωσική αεροπορική βάση της Λατάκιας.
Επιπλοκές
Η αντίδραση των εξτρεμιστικών ομάδων στη συμφωνία θα αποτελέσει το πιο άμεσο εμπόδιο για την επιτυχία της. Έχοντας διατηρήσει τους δεσμούς τους με την Τουρκία, οι τζιχαντιστικές οργανώσεις όπως η (οργάνωση) Hayat Tahrir al-Sham και το Ισλαμικό Κόμμα του Τουρκιστάν θα υποστούν σημαντική πίεση από την Άγκυρα για να αποσυρθούν από το Idlib. Ωστόσο, η συνεργασία τους δεν είναι εγγυημένη. Οι οργανώσεις αυτές από καιρό επιδεικνύουν επιφυλακτικότητα στις προθέσεις της Τουρκίας και γνωρίζουν τις προσπάθειές της να δημιουργήσει έναν συνασπισμό ανταρτών, το Εθνικό Μέτωπο για την Απελευθέρωση, προκειμένου να εξισορροπήσει και τελικά να τις αντικαταστήσει στη μάχη. Επιπλέον, η αποχώρηση από τις θέσεις πρώτης γραμμής και η σιωπηρή απόσυρση από την αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη θα ερχόταν σε αντίθεση με την σκληροπυρηνική ιδεολογική στάση στη μάχη κατά της συριακής κυβέρνησης. Με τον συμβιβασμό ως προς τις πεποιθήσεις τους με αυτόν τον τρόπο, οι οργανώσεις αυτές θα μπορούσαν να διακινδυνεύσουν να διασπαστούν και να χάσουν τις στρατολογήσεις στην οργάνωση Hurras al-Deen, θύλακα της al Qaeda, ή να παραμείνουν οι πυρήνες του Ισλαμικού Κράτους στην περιοχή.
Από την άλλη πλευρά της ζώνης, οι σύμμαχοι της Ρωσίας, το Ιράν και η συριακή κυβέρνηση, θα αμφισβητήσουν επίσης τη συμφωνία. Η Τεχεράνη και η Δαμασκός επιθυμούν να έχουν την στήριξη της Ρωσίας σε μια ολοκληρωμένη επίθεση στο Idlib και δεν θα είναι ευχαριστημένοι με τη συμφωνία, αν και μπορεί δημοσίως να την υποστηρίξουν. Έχοντας κίνητρο να καταστρέψει τη συμφωνία και να αποδυναμώσει τη σχέση της Ρωσίας με την Τουρκία, η συριακή κυβέρνηση θα μπορούσε, με τη βοήθεια του Ιράν, να ξεκινήσει συγκρούσεις με τις δυνάμεις ανταρτών ή ακόμη και να ξεκινήσει τις δικές της επιθέσεις στην περιοχή με το πρόσχημα της αντίδρασης στα χτυπήματα των εξτρεμιστικών ομάδων εκεί. Όλοι αυτοί οι περιορισμοί σημαίνουν ότι η βία και η αστάθεια θα συνεχίσουν να υπάρχουν την περιοχή, ακόμη και χωρίς την προοπτική μιας μεγάλης επίθεσης εναντίον του Idlib.
Δημοσιεύθηκε στον Τύπο της Κυριακής 23 Σεπτεμβρίου
