Συνέντευξη
Μέσα από τον αγώνα της, ο οποίος πολλές φορές την οδηγούσε στα επικίνδυνα και σκοτεινά μονοπάτια των λαθρέμπορων, κατάφερε να συμβάλει όχι μόνο στον επαναπατρισμό δεκάδων θρησκευτικών και πολιτιστικών θησαυρών της Κύπρου, οι οποίοι έπεσαν στα χέρια αρχαιοκάπηλων μετά την τουρκική εισβολή του 1974, αλλά και στη διαφώτιση της ολλανδικής κυρίως κοινής γνώμης για το κυπριακό πρόβλημα.
Λόγω του έργου της αυτού, η Κύπρια απόδημος Τασούλα Χατζητοφή ανακηρύχθηκε ως υποψήφια Κύπρια για το βραβείο «Γυναίκα της Ευρώπης 2007», το οποίο θα απονεμηθεί αρχές Μαρτίου από μια επιτροπή επιλογής αποτελούμενη από Ευρωβουλευτές και άλλες προσωπικότητες της Ευρώπης.
Σε συνέντευξή της στο ΚΥΠΕ, η κ. Χατζητοφή μίλησε για τις μακρόχρονες προσπάθειές της για επιστροφή πολύτιμων αντικειμένων της πολιτιστικής κληρονομιάς της Κύπρου, για τις δυσκολίες που αντιμετώπισε στον αγώνα αυτό, αλλά και για τις έγνοιες της για το μέλλον του τόπου.
Μέσα από την ιδιότητα της Προξένου της Κύπρου στην Ολλανδία και εκπροσώπου της Εκκλησίας της Κύπρου στο εξωτερικό, η κ. Χατζητοφή, πρόσφυγας από την Αμμόχωστο, πέτυχε τον επαναπατρισμό 60 κυπριακών θησαυρών, οι οποίοι σήμερα βρίσκονται στο Βυζαντινό Μουσείο.
Η έντονη δραστηριότητά της στην Ολλανδία αλλά και άλλες ευρωπαϊκές χώρες για διαφώτιση του κοινού σε θέματα Κυπριακού και βεβήλωσης της πολιτιστικής κληρονομιάς της Κύπρου ήταν ο λόγος που οδήγησε την κυπριακή Κυβέρνηση να της αναθέσει το 1987 καθήκοντα Επιτίμου Προξένου της Κύπρου στην Ολλανδία.
Στον αγώνα της προσεγγίστηκε ακόμη και από λαθρέμπορους, οι οποίοι προσπάθησαν μέσω της να πωλήσουν κλεμμένους θησαυρούς στην Κύπρο, να κάνουν ανταλλαγή θησαυρών.
Οπως δήλωσε στο ΚΥΠΕ, ήταν σε συνεχή επαφή με την Κυβέρνηση της Κύπρου, η οποία τη συμβούλευσε να διατηρεί επαφή με τους λαθρέμπορους, προκειμένου να λαμβάνει πληροφορίες για τους βυζαντινούς θησαυρούς της Κύπρου και να ενημερώνει σχετικά τους δικηγόρους που ανέλαβαν την υπόθεση.
Επιπρόσθετα, ο τέως Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος Α' την εξουσιοδότησε να εκπροσωπεί παγκοσμίως την Εκκλησία της Κύπρου, η οποία είναι και ο μόνιμος ιδιοκτήτης των θρησκευτικών θησαυρών, στη διεκδίκηση των κυπριακών θησαυρών.
Η κ. Χατζητοφή είναι η γυναίκα που μεθοδικά και με πίστη στον αγώνα της πέτυχε με τις ενέργειές της τη φυλάκιση του διαβόητου λαθρέμπορα των κυπριακών θησαυρών, Ιντίν Ντικμέν, κάτοικου Μονάχου, τουρκικής καταγωγής.
Αφού κατάφερε να ξεγελάσει τον Ντικμέν ότι ενδιαφερόταν για την αγορά 32 κυπριακών αντικειμένων, ενέπλεξε τις γερμανικές αρχές στην υπόθεση και ήταν παρούσα όταν στο Μόναχο 75 Γερμανοί αστυνομικοί έκαναν έφοδο στα διαμερίσματα που διατηρούσε ο Τούρκος λαθρέμπορας για να ανακαλύψουν 5.000 θησαυρούς από διάφορες χώρες, εκ των οποίων οι 350 προέρχονται από την Κύπρο.
Οπως ανέφερε, στους 350 θησαυρούς περιλαμβάνονται, ένα μωσαϊκό του Αποστόλου Θωμά της Κανακαριάς, κομμάτια από τοιχογραφίες από τον Αγιο Αντιφωνητή, εικόνες από διάφορες εκκλησίες των κατεχομένων, ευαγγέλια, νομίσματα και τρία κομμάτια από τη συλλογή Χατζηπροδρόμου.
Εκτός από την υπόθεση του Μονάχου, η κ. Χατζητοφή δραστηριοποιήθηκε και προς άλλες κατευθύνσεις για την ανάκτηση των κλεμμένων θησαυρών που ευρίσκοντο στην Ιαπωνία, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ελλάδα, την Ολλανδία, την Ελβετία, τη Γερμανία και τις ΗΠΑ.
Οπως δήλωσε στο ΚΥΠΕ, ύστερα από πολλές προσπάθειες έγινε κατορθωτή η επιστροφή μεγάλου μέρους των θησαυρών της Κύπρου χωρίς δικαστικούς αγώνες και χωρίς την καταβολή οποιουδήποτε ποσού.
Στο Βυζαντινό Μουσείο στη Λευκωσία βρίσκονται σήμερα, εκτός από τα 32 θρησκευτικά αντικείμενα που επαναπατρίσθηκαν από το Μόναχο, και οι παρακάτω θησαυροί της θρησκευτικής και πολιτιστικής μας κληρονομιάς:
«Υπάρχει η τοιχογραφία του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, την οποία μου επέστρεψε χωρίς κανένα ενδοιασμό η Μαριάννα Λάτση, εικόνα από την Πλατανιστάσα, η οποία εκλάπη από την Επισκοπή Κερύνειας μετά την εισβολή και περιήλθε στην κατοχή ενός γιατρού που κατοικούσε στη Χάγη, που και αυτός μου την παρέδωσε», είπε.
Ανάμεσα στις επιτυχίες της συγκαταλέγεται η επιστροφή της εικόνας του Ιωάννη του Βαπτιστή την οποία της παρέδωσε το Μουσείο Φράιτσινγκ της Γερμανίας, της εικόνας του Αποστόλου Ματθαίου την οποία της έδωσε Κύπριος που διέμενε στην Ελβετία, η Ενθρονη Παναγία της Κύπρου, τεσσάρων Μωσαϊκών της Κανακαριάς τα οποία εξασφάλισε από την Ινδιανούπολη, της εικόνας του Ιωάννη Βαπτιστή από το Λονδίνο.
Εκκρεμεί ο επαναπατρισμός θησαυρών που εντόπισε στην Ιαπωνία και στο Ρόττερνταμ αλλά και των υπολοίπων θησαυρών που βρίσκονται στο Μόναχο.
Στην προσπάθειά της να εντοπίσει κλεμμένα αντικείμενα, αντιμετώπισε πολλές δυσκολίες ακόμη και κινδύνους.
«Οταν οι γερμανικές αστυνομικές αρχές μου έδωσαν οπλισμένο σωματοφύλακα να είναι συνεχώς μαζί μου στο Μόναχο, τότε κατάλαβα τη σοβαρότητα των κινδύνων», ανέφερε στο ΚΥΠΕ.
Είχε όμως τη στήριξη τόσο της Europol όσο και της Interpol σε διάφορα στάδια του αγώνα της ανταλλάσσοντας μαζί τους πληροφορίες σχετικά με το λαθρεμπόριο.
«Η Εuropol και η Interpol παρακολούθησαν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τις διαδικασίες για τον εντοπισμό και τη διεκδίκηση ενώπιον των δικαστηρίων των πολιτιστικών θησαυρών, σε συνάφεια με τη διάπραξη οικονομικών εγκλημάτων, όπως το ξέπλυμα βρόμικου χρήματος», δήλωσε.
Εγνοια της σήμερα είναι η επιστροφή στην Κύπρο των 350 θησαυρών που βρίσκονται από τον Οκτώβρη του 1997 σε αστυνομικό σταθμό του Μονάχου, αλλά το γεγονός ότι δεν είναι πλέον Επίτιμη Πρόξενος της Κύπρου, ούτε εκπροσωπεί επίσημα την Εκκλησία, δυσκολεύει κατά πολύ μεγάλο βαθμό το έργο της.
Την υπόθεση του Μονάχου που ακόμη εκκρεμεί ανέλαβε ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας.
«Η υπόθεση εκκρεμεί τα τελευταία δέκα χρόνια, ενώπιον των γερμανικών δικαστηρίων. Δεν έχω κανένα ρόλο, έκτοτε στην υπόθεση του Μονάχου και δεν γνωρίζω πού ευρίσκεται το θέμα», είπε.
Το κέρδος από όλες αυτές τις ενέργειες, σημείωσε, ήταν πολλαπλό, τόσο για την προβολή του Κυπριακού στην Ευρώπη όσο και στη γενικότερη ευαισθητοποίηση του κόσμου σε ό,τι αφορά τη σημασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, κάτι που συνέβαλε και στη θεσμοθέτηση κανόνων δικαίου.
Ενδεικτικά ανέφερε ότι η ΟΥΝΕΣΚΟ δραστηριοποιήθηκε αποστέλλοντας παρατηρητή στους δικαστικούς αγώνες που διεξήγοντο στο Ρότερνταμ για τη διεκδίκηση των κλεμμένων θησαυρών και παράλληλα προκλήθηκαν ενδιαφέρουσες συζητήσεις στην ολλανδική Βουλή και τα τοπικά ΜΜΕ.
Σήμερα, η κ. Χατζητοφή ασχολείται, μέσω της εταιρείας OCTAGON την οποία ίδρυσε στην Ολλανδία το 1988, με την καλύτερη δυνατή ενσωμάτωση των μεταναστών στην ολλανδική κοινωνία και συνεργάζεται με κοινωνικούς φορείς, μη κυβερνητικές οργανώσεις, πολιτικά πρόσωπα αλλά και Ολλανδούς αξιωματούχους.
Σε ό,τι αφορά τη διαδικασία που θα ακολουθηθεί στις Βρυξέλλες το Μάρτη για την ανάδειξη της «Γυναίκας στης Ευρώπης» για το 2007, η κ. Χατζητοφή είπε ότι την επιτροπή επιλογής θα απαρτίζουν Ευρωβουλευτές και προσωπικότητες τις οποίες θα διορίσει η κάθε χώρα μέλος μαζί με την υποψήφιά τους.
«Αισθάνομαι μεγάλη συγκίνηση για την αναγνώριση, όχι μόνο των αγώνων μου για τον επαναπατρισμό της πολιτιστικής κληρονομιάς μας, αλλά και της προσπάθειάς μου για το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της πολιτιστικής ταυτότητας και της αποδοχής της διαφορετικότητας. Θα ήθελα να ευχαριστήσω από καρδιάς, το Συμβούλιο Κύπρου της Διεθνούς Οργάνωσης για την προώθηση των Γυναικών της Ευρώπης, που με τίμησε με την επιλογή του. Αυτό αποτελεί για μένα πραγματικά μεγάλη τιμή γιατί προέρχεται από ένα οργανισμό με τόσο ψηλούς σκοπούς», κατέληξε.
ΚΥΠΕ
