Γράφει ο Γιάννης Παλαιολόγος, Καθημερινή

Δεν τρόμαζε τόσο στην ιδέα της ελληνικής φυλακής όσο στο τι θα ακολουθούσε. Αλλωστε, στα πρώτα του χρόνια στην Αθήνα είχε βρεθεί ξανά υπό κράτηση για μικροαδικήματα. Οι τελευταίοι μήνες, όμως, στο κελί του στον Κορυδαλλό περνούσαν ανήσυχα. Ακόμη και τα νέα της εκλογής του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ φέρεται να τον θορύβησαν.

 Ο Χαϊθάμ Κουμπάς προετοιμαζόταν ψυχολογικά για την ημέρα που θα κατέληγε σε κάποια αμερικανική φυλακή. Οι δικαστικές αποφάσεις είχαν ληφθεί, τα επίσημα έγγραφα είχαν υπογραφεί, απέμενε μόνο η έκδοσή του.

Τον Ιούνιο του 2015, στην Αθήνα, ο Κουμπάς φέρεται να είχε προμηθεύσει με παραποιημένα διαβατήρια Αμερικανό μυστικό πράκτορα που είχε παρουσιαστεί ως υποψήφιος αγοραστής ταξιδιωτικών εγγράφων για μέλη του ISIS. «Δεν ήξερα πού έμπλεκα», είπε κατά την απολογία του τον Οκτώβριο του 2015 στο Συμβούλιο Εφετών. «Μεσολάβησα για να φτιαχτούν τα διαβατήρια, αλλά δεν έχω σχέση με τρομοκράτες», είχε δηλώσει και στην «Κ». Το δικαστήριο, όμως, τότε γνωμοδότησε υπέρ της νομιμότητας του αιτήματος των αμερικανικών δικαστικών αρχών.

Δύο μήνες αργότερα, όρθιος, σε μια άδεια αίθουσα του Αρείου Πάγου, ο Κουμπάς περίμενε να κριθεί η έφεσή του. Η αγωνία του δεν κράτησε πολύ. Μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, το ποινικό τμήμα του ανωτάτου δικαστηρίου ανακοίνωσε ότι αποδέχεται το αμερικανικό αίτημα. Το τυπικό σκέλος της υπόθεσης έκλεισε στις 2 Μαρτίου 2016 με την απόφαση του τότε υπουργού Δικαιοσύνης Νίκου Παρασκευόπουλου. Ο Σύρος κατηγορούμενος επρόκειτο να δικαστεί στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού για τα αδικήματα της «συνωμοσίας για διάπραξη πλαστογράφησης και απομίμησης διαβατηρίου», της «διακεκριμένης υποκλοπής ταυτότητας» και για «εξαπάτηση του κράτους των ΗΠΑ».

Στις 6 Ιουνίου 2017, όμως, έγγραφο του ελληνικού υπουργείου Δικαιοσύνης με την ένδειξη «εξαιρετικώς επείγον» ανατρέπει τα δεδομένα. Αναφέρει ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ απέσυρε το αίτημα για την έκδοση του Κουμπάς. Οι ελληνικές αρχές είχαν ενημερωθεί σχετικά από τις 26 Μαΐου με ρηματική διακοίνωση της αμερικανικής πρεσβείας στην Αθήνα, χωρίς να διευκρινίζεται η αιτία αυτής της απόφασης. Με αυτή την ανέλπιστη για τον ίδιο εξέλιξη ολοκληρώθηκε η περιπέτειά του. Πλέον, ο 49χρονος Σύρος που ζει στην Ελλάδα από τις αρχές του ’90 και έχει αναγνωριστεί ως πολιτικός πρόσφυγας, είναι ελεύθερος.

Διπλή παρακολούθηση

Η «Κ» είχε αναδείξει την υπόθεση από το 2015, λίγο καιρό μετά τη σύλληψή του Σύρου από την ελληνική αστυνομία με την κατηγορία της πλαστογραφίας. Τον Ιούλιο εκείνου του χρόνου είχε τεθεί υπό επιτήρηση για τέσσερις ημέρες. Σε αστυνομικό έλεγχο που ακολούθησε συνελήφθη όταν βρέθηκαν στην κατοχή του και σε ένα διαμέρισμα παραποιημένα υπηρεσιακά σημειώματα της υποδιεύθυνσης Ασφαλείας Χίου, καθώς και άλλα πλαστά ταξιδιωτικά έγγραφα. Οπως δήλωσε σε μία από τις απολογίες του, κάποιος Πακιστανός του έδινε τα υπηρεσιακά σημειώματα σε φλασάκι και εκείνος τα εκτύπωνε για να διευκολύνει συμπατριώτες του να μεταβούν στα ελληνοσκοπιανά σύνορα χωρίς περιορισμούς κινήσεων.

Σε συνέντευξη που είχε δώσει στην «Κ» κατά τη διάρκεια της προφυλάκισής του στον Κορυδαλλό, είπε ότι ο 35χρονος Πακιστανός αναλάμβανε την πλαστογράφηση. Τον αποκαλούσε «μάστορα». «Οταν ήρθε στην Ελλάδα έφτιαχνε λογότυπα για πειρατικά CD και μετά πέρασε στα διαβατήρια. Ηταν ο καλύτερος που ήξερα. Χρησιμοποιούσε καθαριστικό φούρνου για να μην αφήνει ίχνη».

Ο Κουμπάς όμως είχε μπει στο στόχαστρο και των ΗΠΑ από τον Οκτώβριο του 2014, σύμφωνα με αμερικανικά δικαστικά έγγραφα που είναι σε γνώση της «Κ». Μυστικός πράκτορας του τμήματος Εσωτερικής Ασφαλείας των ΗΠΑ (HSI), με έδρα στο Λος Αντζελες, ανέφερε σε ένορκη κατάθεσή του ότι πληροφοριοδότης τον ενημέρωσε για κύκλωμα διακίνησης κλεμμένων διαβατηρίων στην Αθήνα. Αργότερα ο ίδιος πληροφοριοδότης ισχυρίστηκε ότι παρέλαβε έναντι 5.000 δολαρίων παραποιημένο αμερικανικό διαβατήριο από τον Κουμπάς.

Ακολούθησαν σύμφωνα με την κατάθεση του Αμερικανού πράκτορα τηλεφωνικές επικοινωνίες δύο πληροφοριοδοτών με τον Σύρο. Του ζητούσαν και άλλα διαβατήρια. Ελεγαν ότι προορίζονται για μέλη του Daesh (άλλη ονομασία του Ισλαμικού Κράτους) ή της Jabhat Al Nusra, ισλαμικής οργάνωσης που θεωρείται παρακλάδι της Αλ Κάιντα. Τα αιτήματά τους δεν ικανοποιήθηκαν. Επειτα από κενό πέντε μηνών, όμως, υποψήφιος αγοραστής θα συναντούσε τον Κουμπάς στην Αθήνα.

Η συνάντηση με τον πράκτορα

Ο Αμερικανός μυστικός πράκτορας που παρίστανε τον αγοραστή διαβατηρίων για τζιχαντιστές, είδε δύο φορές τον Κουμπάς στο Ζάππειο και στο Σύνταγμα. Οι συναντήσεις τους βιντεοσκοπήθηκαν και μαγνητοφωνήθηκαν. Αφού έλαβε 5.000 ευρώ προκαταβολή και τέσσερις φωτογραφίες ο Κουμπάς φέρεται να παρέδωσε στις 3 Ιουνίου 2015 τέσσερα διαβατήρια στον ίδιο πράκτορα. Μεσολάβησε η σύλληψή του από την ελληνική αστυνομία για άλλη υπόθεση πλαστογραφίας και οι δύο άνδρες δεν επικοινώνησαν ξανά. Ο Κουμπάς είχε υποστηρίξει ότι δεν είχε πάρει στα σοβαρά τα λόγια του πράκτορα πως τα διαβατήρια προορίζονταν για μέλη του ISIS. «Ούτε εγώ κατάλαβα γιατί δέχθηκα. Για τα χρήματα; Δεν ξέρω», είχε πει στην «Κ». Προσέφυγε και στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, θέτοντας ζήτημα αστυνομικής παγίδευσης, η υπόθεσή του όμως δεν εξετάστηκε.

Μετά τη σύλληψή του για πλαστογραφία προφυλακίστηκε και στις 26 Μαΐου 2016 καταδικάστηκε πρωτόδικα σε 7 έτη και 5 μήνες φυλάκισης. Πλέον είναι ελεύθερος καθώς, όπως προβλέπεται, έχει εκτίσει τα δύο πέμπτα της ποινής. «Φρονώ ότι ο εντολέας μου πλήρωσε το τίμημα που του αναλογούσε και επέστρεψε στο κοινωνικό σύνολο, δικαιωμένος ως προς τους ισχυρισμούς του ότι δεν είχε καμία απολύτως σχέση με εξτρεμιστικές ομάδες», λέει ο συνήγορός του, δικηγόρος Ζαχαρίας Κεσσές.