αλλά… ποιος τον ακούει τώρα; όταν έπρεπε, δεν μιλούσε…
Του Δημήτρη Γιαννόπουλου
Ένα δημοσίευμα-«Ανάλυση» στο πόρταλ Τhe Press Project της 17-18 Μαϊου 2017, που φέρει τον καθόλου δημοσιογραφικό τίτλο, «#Special: Αγαπητέ Γιάνη – Αγαπητέ Κώστα», παρουσιάζει μια «δημόσια ανοιχτή επιστολική επικοινωνία» του εκδότη ΤΡΡ Κώστα Εφήμερου με τον Γιάνη Βαρουφάκη.
Το δημοσίευμα θα μπορούσε να ονομαστεί πιο απλά «γραπτή συνέντευξη», αν επέλεγε ένα πιο συγκεκριμένο τίτλο, και αν δεν είχε πρωτίστως το χαρακτήρα φιλοφρόνησης του κ. Εφήμερου προς τον Γιάνη Βαρουφάκη «προκειμένου οι αναγνώστες του ThePressProject να έχουν τη δυνατότητα να κρίνουν το πολιτικό νόημα της δημιουργίας του DiEM25, που έρχεται αυτές τις ημέρες στην Αθήνα».
Αλλά η παραπλανητική εξιστόρηση συμβάντων από τη 5μηνη θητεία του Γιάνη στο ΥΠΟΙΚ και ο εξωραϊσμός των προβλημάτων που ανέκυψαν από αυτήν, υποδηλώνουν πολιτική σκοπιμότητα των «επιστολογράφων» πέρα από την «κάθοδο» ενός ιδιόρρυθμου διεθνιστικού παν-Ευρωπαϊκού Κινήματος στην Ελλάδα.
Γίνεται έτσι φανερό, πως ούτε τα απομνημονεύματα Βαρουφάκη που εκδίδονται τις μέρες αυτές υπό τον τίτλο «Ανίκητοι Ηττημένοι» ή «Adults in the Room», δεν επαρκούν για να κρατήσουν όρθιο τον χάρτινο πύργο του αφηγήματος που προβάλλει ως την μοναδική αλήθεια για τα πεπραγμένα της Πρώτη φορά Αριστεράς.
Η γιαγιά που ήθελε «Ρήξη τώρα!»
Από την εναρκτήρια κιόλας «ανοιχτή επιστολή» του, ο εκδότης του ΤΡΡ επικεντρώνεται στην περιβόητη «Ρήξη» που πλανιόταν σαν φάντασμα πάνω από την πρώτη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Αλλά για να την ερμηνεύσει λογικά, ο κ. Εφήμερος παραποιεί «δημιουργικά» ακόμα και το φρεσκοτυπωμένο βιβλίο του «επιστολικού» συνομιλητή του:
Στο τελευταίο βιβλίο σου, Adults in the Room, περιγράφεις μια σκηνή όπου μια κυρία σε πλησιάζει μετά τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ τον Γενάρη του 15 για να σε συγχαρείκαι εσύ της απαντάς «περιμένω όμως να είστε μαζί μας και μετά τη ρήξη», για να σχολιάσει ο Αλέξης Τσίπρας «ήταν ανάγκη να το πεις αυτό;»…
… Το επεισόδιο με την ηλικιωμένη γυναίκα δεν δείχνει ότι η ανατροπή του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος ήταν μια παγίδα που είχε στηθεί ήδη από την άρνηση Τσίπρα να προετοιμάσει την κοινή γνώμη για τη ρήξη;»
Όπως θα δούμε παρακάτω, η περιγραφή του βιβλίου δεν ανταποκρίνεται στα γραφόμενα της επιστολής Εφήμερου. Ποιο είναι όμως το συμπέρασμα που συνάγεται από την παραπάνω απορία του;
Εννοεί δηλαδή, πως «ήδη» από την επαύριον της νίκης του ΣΥΡΙΖΑ, ο Αλέξης Τσίπρας είχε στήσει μια σατανική παγίδα στον ελληνικό λαό με την «απροθυμία της ηγεσίας του κόμματος» να ανταποκριθεί στις επανειλημμένες προειδοποιήσεις του Βαρουφάκη για την ανάγκη προετοιμασίας της κοινής γνώμης στο ενδεχόμενο μιας «επιθετικής διαπραγματευτικής κίνησηςτων εκπροσώπων της αδίστακτης τρόικας [SIC] να κλείσουν τις τράπεζες»!!!
Κατ’ αρχάς ένα απλοϊκό ερώτημα: Πώς προετοιμάζει κανείς την κοινή γνώμη για το κλείσιμο των τραπεζών; Μήπως έπρεπε να τους πει εξαρχής: «Παιδιά, μαζέψτε όλα τα λεφτά σας από τις τράπεζες γιατί αργά ή γρήγορα θα μας τις κλείσει η αδίστακτη τρόικα»; Ούτε ο Βαρουφάκης δεν θα σκεπτόταν ποτέ να πει στον κόσμο κάτι τέτοιο.
Ποια είναι λοιπόν τα ουσιώδη ζητήματα «προετοιμασίας» που αποφεύγει να θέσει ο κ. Εφήμερος στον «αγαπητό Γιάνη»;
Πρώτον, τι σήμαινε πρακτικά εκείνη η «ρήξη», την οποία «αν δεν είσαι διατεθειμένος καν να διανοηθείς, δεν διαπραγματεύεσαι», όπως δήλωσε από το βήμα της Βουλής στις 10 Φεβρουαρίου 2015, ο Υπουργός Οικονομικών στη Συζήτηση επί των Προγραμματικών Δηλώσεων της Κυβέρνησης;
-
Σήμαινε ΚΛΕΙΣΙΜΟ ΤΡΑΠΕΖΩΝ μετά από απόφαση ΕΚΤ/ΤτΕ για διακοπή χρηματοδότησης των αποκλεισμένων από τις «αγορές» ελληνικών τραπεζών εφόσον η χώρα δεν ήταν ενταγμένη Μνημόνιο;
-
Σήμαινε ΣΤΑΣΗ ΠΛΗΡΩΜΩΝ συνεπεία αδυναμίας εξυπηρέτησης των δανειακών υποχρεώσεων της χώρας που προκαλούσε η πιστωτική ασφυξία της ΕΚΤ και η συστηματική ολιγωρία των δανειστών στην καταβολή των συμφωνημένων δόσεων;
-
Σήμαινε ΑΠΟΧΩΡΗΣΗ από τις διαπραγματεύσεις και προσφυγή στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ για εγκληματικές εχθροπραξίες των δανειστών σε βάρος της χώρας (απειλές Grexit, άρση waiver, στραγγαλισμός της οικονομίας) στη διάρκεια των διαβουλεύσεων με τη τρόικα;
-
Σήμαινε ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ των διαπραγματεύσεων με «δανειστές» σε διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση για ΑΠΟΧΩΡΗΣΗ από τη ζώνη του Ευρώ στη βάση του Άρθρου 50 (εντός διετίας);
Δεύτερον, τι είδους προετοιμασία των κρατικών υπηρεσιών και ειδικών σωμάτων εμπειρογνωμόνων απαιτείται για κάθε μία από τις παραπάνω μορφές «ρήξης», ώστε να διασφαλίζονται η ασφάλεια, η περιουσία και τα δικαιώματα του ελληνικού λαού που απορρέουν από την ισότιμη συμμετοχή της Ελλάδας στους θεσμούς της ΕΕ;
Τρίτον, ποια νομικά και οικονομικά «αντίμετρα» μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε κάθε περίπτωση χωρίς αυτά να νομιμοποιούν της παρανομίες και τα εγκλήματά της τρόικα; – π.χ. κούρεμα ή διαγραφή ομολόγων SMP, ενσωμάτωση στον Προϋπολογισμό του Αναγκαστικού Δανείου της Κατοχής (1941-43);
Βλέπουμε αμέσως πως τίποτα απ’ όλα αυτά δεν είχε «διανοηθεί» ή προπαρασκευάσει κανείς αξιωματούχος της κυβέρνησης μετά την εκλογή της. Ο όρος «ρήξη» παρέμενε κενός περιεχομένου. Κάτι μεταξύ μπλόφας και ρητορικού τεχνάσματος, όπως το πιο πρόσφατο: «Ο μόνος τρόπος να αποφύγουμε το Grexit είναι να μη το φοβόμαστε» (Συνέντευξη στον Αντώνη Σρόιτερ, Δελτίο Ειδήσεων του Alpha, Φεβρουάριος 2017).
Η Ρήξη ως κούφια απειλή;
Για να καλύψει αυτό το «κενό» ο κ. Εφήμερος καταφεύγει σε εξόφθαλμη παραποίηση της μοναδικής παραπομπής του στο νέο βιβλίο του Γιάνη Βαρουφάκη.
Το περιστατικό λοιπόν με την «ηλικιωμένη κυρία» που του φωνάζει «Είμαστε μαζί σας!» δεν έχει σχέση με τους πανηγυρισμούς για τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές της 25ηςΙανουαρίου 2015. Αναφέρεται στην επέτειο της Ελληνικής Επανάστασης ακριβώς δύο μήνες αργότερα, όταν ο Βαρουφάκης είχε μεταβεί στα Χανιά της Κρήτης για να παρευρεθεί στους εορτασμούς ως εκπρόσωπος της κυβέρνησης. Την εποχή εκείνη κλιμακώνονταν οι εκβιασμοί, οι απειλές και η πιστωτική ασφυξία των δανειστών σε ένα λαό που παρέμενε αποφασισμένος για Αντίσταση. Το φάσμα όμως της επαπειλούμενης «ρήξης» δεν ήταν το «Κλείσιμο των Τραπεζών», αλλά η «Στάση Πληρωμών» της Αθήνας στην εξυπηρέτηση των δανείων του ΔΝΤ! Ιδού πως περιγράφεται το συμβάν στο 13οΚεφάλαιο του βιβλίου:
Μετά την παρέλαση καταθέσαμε στεφάνι στο Μνημείο των Πεσόντων και μεταβήκαμε στη ταβέρνα όπου θα μας παρέθεταν γεύμα οι τοπικές αρχές, περνώντας μέσα από ένα πυκνό πλήθος. Καθώς περπατούσαμε, άνδρες και γυναίκες μου έσφιγγαν το χέρι και με αγκάλιαζαν, φωνάζοντας λόγια ενθάρρυνσης για να μην υποκύψουμε στις πιέσεις.
Σε κάποιο σημείο παρατήρησα πως ένας φωτορεπόρτερ μας κινηματογραφούσε. Όταν λοιπόν κάποια ηλικιωμένη κυρία επανέλαβε το σύνθημα «Ρήξη τώρα!», σταμάτησα, της έπιασα το χέρι και κοιτώντας προς τον ρεπόρτερ είπα: «Είμαι βέβαιος πως καταλαβαίνετε ότι είναι κάτι για το οποίο πρέπει να είμαστε ενωμένοι. Δεν εξαρτάται μόνο από εμάς να το κάνουμε πράξη. Πρέπει να μείνουμε ενωμένοι όλοι μαζί».
Εκείνη επέμεινε: «Είμαστε μαζί σας!»
‘Ναι αλλά ελπίζω να είστε μαζί μας και μετά τη ρήξη».
Η συγκεκριμένη τηλεοπτική σκηνή ήταν πρώτη είδηση σε όλα τα βραδινά δελτία ειδήσεων, όπως το είχα προβλέψει. Πραγματικές διαπραγματεύσεις με τους δανειστές μας δεν είχαν καν ξεκινήσει, και η στιγμή είτε για ρήξη, είτε για παράδοση πλησίαζε. Εκατομμύρια Ελλήνων μας παρότρυναν προς την πρώτη επιλογή. Ο Αλέξης είχε ήδη θέσει το ερώτημα στο πολεμικό συμβούλιο: «Άραγε αυτοί που τώρα καλούν σε ρήξη, θα είναι μαζί μας μετά, ή θα μας βλαστημάνε γιατί προκαλέσαμε τη ρήξη;»
Μετά την επιστροφή μου στην Αθήνα, ο Αλέξης με ρώτησε στο τηλέφωνο: «Είπες πραγματικά σε μια γιαγιά ότι καλά θα κάνει να είναι μαζί μας και μετά τη ρήξη;»
«Ναι Αλέξη, το είπα. Πρέπει να προετοιμάσουμε τον κόσμο. Είναι ασυγχώρητο να συμπεριφερόμαστε σα να μην υπάρχει κανένας λόγος ανησυχίας. Πρέπει σταδιακά να τους δώσουμε την πραγματική εικόνα αν τους θέλουμε με το μέρος μας στο ενδεχόμενο της σύγκρουσης».
Ο Αλέξης συμφώνησε αλλά προειδοποίησε πως τρομάζοντας τον κόσμο θα επιτείνουμε την φυγή των καταθέσεων (bank run). Ήταν σωστή παρατήρηση, αλλά ένοιωθα πως ο Αλέξης σταδιακά υποχωρούσε προς την επιλογή της καθυστέρησης με κάθε κόστος.
Σε τί συμφώνησε λοιπόν ο Αλέξης;
Μήπως στο ότι, πανικοβάλλοντας τον κόσμο, «τους κρατάμε με το μέρος μας» στην επερχόμενη «σύγκρουση»;
Επιπλέον, μαθαίνουμε πως η ρήξη, μπορεί και να μην είναι ακριβώς «ρήξη», αλλά να πάρει μορφή «σύγκρουσης» – πότε όμως, πριν ή μετά τη …ρήξη; Και πως είναι δυνατόν ο κόσμος να παροτρύνει προς τη ρήξη χωρίς να ξέρει τι θα σήμαινε αυτό για το μέλλον του;
Η αλήθεια είναι πως το σύνθημα «Ρήξη τώρα!» δεν ακούστηκε σε κανένα δελτίο ειδήσεων. Το μόνο που ακούστηκε ήταν το «Είμαστε μαζί σας!» και η απάντηση-σοκ του Βαρουφάκη «να είστε μαζί μας και μετά τη ρήξη» – λόγια που σε απλά ελληνικά σημαίνουν πως η «ρήξη» ήταν ήδη αναπόφευκτη από το Μάρτιο, ένα μήνα μετά την υποτιθέμενη «ήττα» της 20-24 Φεβρουαρίου.
Γιατί όμως τέτοια «απαισιοδοξία» αφού οι διαπραγματεύσεις δεν είχαν καν αρχίσει; Μα φυσικά, για να πάρουν το μήνυμα οι δανειστές μέσω των «βραδινών δελτίων ειδήσεων», να χαλαρώσουν τη θηλειά της πιστωτικής ασφυξίας ενόψει το κινδύνου στάσης πληρωμών, και όχι η εγρήγορση του απλού λαού που έτρεχε να σώσει τις αποταμιεύσεις του.
Όλες αυτές οι αντιφάσεις παραμερίζονται από τον εκδότη του ΤΡΡ, για να αναδειχθεί η προπατορική «παγίδα» του Τσίπρα στο Βαρουφάκη, που οδήγησε υποτίθεται νομοτελειακά στην οριστική ανατροπή της λαϊκής «βούλησης για Ρήξη», όπως αυτή εκφράστηκε καθ’ όλη τη διάρκεια του εξαμήνου, από τις εκλογές του Ιανουαρίου, μέχρι και το δημοψήφισμα της 5ηςΙουλίου 2015!
Σχέδιο αποτροπής …τετελεσμένων;
Όπως ήταν αναμενόμενο, στην επιστολή-απάντηση στο ΤΡΡ, ο Γιάνης Βαρουφάκης άρπαξε αμέσως την «πάσα» για να απαντήσει την επόμενη μέρα στον «αγαπητό Κώστα» κηρύσσοντας τη «νέα αντίσταση στο μνημονιακό παραλογισμό… ενός συστήματος εξουσίας που συντηρείται αμαυρώνοντας την Άνοιξη του 2015… για να δαιμονοποιήσουν τη Ρήξη και να την καταδικάσουν ως προδοσία».
Παρακάμπτοντας το σκόπελο εκείνων των μορφών «ρήξης» που ουδέποτε είχε «διανοηθεί» ο ίδιος (π.χ. αναγκαστική στάση πληρωμών), ο Βαρουφάκης επιμένει πως
Έγινα υπουργός οικονομικών επειδή(1) έπεισα τον Αλέξη Τσίπρα ότι θα αντιμετωπίσει την απειλή κλεισίματος των τραπεζών εφόσον εκλεγεί, και (2) ο Αλέξης Τσίπρας πείστηκε για το σχέδιο αποτροπής του κλεισίματος των τραπεζών που τους είχα προτείνει, με αποτέλεσμα να μου ζητήσει να το εφαρμόσω από την θέση του υπουργού οικονομικών.
Κανείς όμως δεν χρειαζόταν να «πειστεί» ότι μια νεοεκλεγείσα κυβέρνηση θα αντιμετώπιζε τέτοιες απειλές, εκβιασμούς και ύβρεις τις οποίες ήδη υφίσταται καθημερινά η χώρα από το 2010. Πρόκειται για τα εργαλεία καταναγκασμού στο οπλοστασίου της «αιρεσιμότητας» (conditionality), που το ΔΝΤ καταφέρνει να διατηρεί στο απυρόβλητο οποιασδήποτε συνταγματικής τάξης, κράτους δικαίου ή διεθνούς νομιμότητας!
Συνεπώς, αν ο στόχος ήταν η αποτροπή του κλεισίματος των τραπεζών, θα έπρεπε πρώτα να εξουδετερωθεί η εγκληματική «απειλή» της ΕΚΤ να διακόψει ή περιορίσει ασφυκτικά την πρόσβαση στη ρευστότητα που διασφαλίζει χρηματοοικονομική σταθερότητα σε κάθε χώρα-μέλος της ευρωζώνης (όπως προβλέπει το καταστατικό της ΕΚΤ).
Αφού λοιπόν ο νέος Υπουργός Οικονομικών ισχυρίζεται πως διέθετε τέτοιο «σχέδιο αποτροπής», γιατί δεν το έθεσε σε εφαρμογή από την πρώτη στιγμή που ο Ντάϊσελμπλουμ εκστόμισε την «απειλή» κλεισίματος των τραπεζών στο γραφείο του ΥΠΟΙΚ, τρείς μέρες μετά την ορκωμοσία της νέας κυβέρνησης, στις 30 Ιανουαρίου 2015; Ή όταν ο Ντράγκι πήρε πίσω το waiver στα ελληνικά ομόλογα που παρακράτησε από το κούρεμα του 2012 η ΕΚΤ;
Γιατί εξυπακούεται πως μετά το κλείσιμο των τραπεζών και την επιβολή capital controls με την υπογραφή του Γιάνη Βαρουφάκη στις 28 Ιουνίου 2015, κανένα σχέδιο «αποτροπής» δεν θα μπορούσε να ανατρέψει τα …τετελεσμένα που δεν αποτράπηκαν εγκαίρως.
Προετοιμασία για ρήξη ή συνθηκολόγηση;
Τα επιχειρήματα του Γιάνη πέφτουν σε ακόμη πιο κραυγαλέες αντιφάσεις όταν πρέπει να απαντήσει στο ερώτημα του ΤΡΡ σχετικά με τη «προετοιμασία της κοινής γνώμης» για τη ρήξη:
Τον Γενάρη του 2015 λέγαμε: Θέλουμε βιώσιμη λύση εντός του ευρώ αλλά όχι ΝΑΙ ΣΕ ΟΛΑ για το ευρώ… Αν μας επιβάλουν άλλο ένα μνημόνιο υπό την απειλή του Grexit, υποσχόμασταν πως εμείς θα τους πούμε: Κοπιάστε! Βγάλτε μας από την ευρωζώνη αν θέλετε. Εμείς δεν υπογράφουμε παράταση του εγκλεισμού της χώρας στην χρεοδουλοπαροικία.
Τότε, τι άλλο ήταν η Απόφαση της 20-24 «Φλεβάρη», εκτός από παράταση …εγκλεισμού;
Και τι πάει να πει «βγάλτε μας από την ευρωζώνη αν θέλετε»; Ότι είχαμε δικό μας σχέδιο εξόδου ή ότι θα δεχόμασταν να ακολουθήσουμε το σχέδιο εξόδου του Σόιμπλε προκειμένου να μην …υπογράψουμε το νέο μνημόνιο του Σόιμπλε;
Η πραγματική διάσπαση «εν μέσω μάχης»
Ως προς το ερώτημα του ΤΡΡ για τα αίτια της αποτυχίας, ο Γιάνης θεωρεί πως «η απάντηση είναι απλούστατη»:
Διασπαστήκαμε εν μέσω μάχης! Το σχέδιο αποτροπής του κλεισίματος των τραπεζών δεν απέτυχε, επειδή δεν εφαρμόστηκε. Ο πρωθυπουργός, και η πλειοψηφία της πολιτικής ομάδας διαπραγμάτευσης, με απέτρεψαν από το να το ενεργοποιήσω.
Δεν λέει όμως πότε ήταν έτοιμος να το ενεργοποιήσει: μετά ή πριν βάλει την υπογραφή του για το …κλείσιμο των τραπεζών και τα capital controls στις 28 Ιουνίου 2015;
Όσο για τη διάσπαση «εν μέσω μάχης», ξεχνά αυτό που είχε ομολογήσει σε μια συνέντευξή του στην Ολλανδική εφημερίδα De Volksrant, στις 24 Δεκεμβρίου 2015:
« Έπρεπε να τα είχα τινάξει όλα στον αέρα στις 24 Φεβρουαρίου, γιατί έτσι θα παρέμενε ενωμένη η κυβέρνηση», έλεγε τότε ο Βαρουφάκης αναφερόμενος στη μυστική συμφωνία του με τη τρόικα να διαπραγματευτεί την ολοκλήρωση της αξιολόγησης του Μνημονίου2 που είχε απορρίψει ο Αντώνης Σαμαράς τον Οκτώβριο του 2014. Αλλ’ αυτό τι άλλο μπορεί να σημαίνει, παρά μόνο πως η κυβέρνηση διασπάστηκε ΑΜΕΣΩΣ μόλις τους ανακοίνωσε εκείνη την πρώτη ήττα.
Δηλαδή η πλειοψηφία του Μαξίμου γύρω από το Γιάννη Δραγασάκη (με αμφιταλαντευόμενο τον Αλέξη Τσίπρα), κατάλαβε ότι η τρόικα επεδίωκε να αξιοποιήσει αυτή την «άρρητη» συνθηκολόγηση της ελληνικής πλευράς, για να σπρώξει τη χώρα μέχρι το χείλος του γκρεμού, κλιμακώνοντας τη πιστωτική ασφυξία και απορρίπτοντας κάθε «συμβιβαστική πρόταση», αφού δεν ήταν πια υποχρεωμένη να τη δεχτεί.
Στο τέλος όμως, το αφήγημα Βαρουφάκη εμφανίζει ως διασπαστές «εν μέσω μάχης» αυτούς που προσπάθησαν ανεπιτυχώς να προλάβουν τα χειρότερα. Φτάνει μάλιστα στο σημείο να αντιστρέψει τους όρους της πραγματικής αντιπαράθεσης στο «πολεμικό συμβούλιο» του Μαξίμου, κατηγορώντας τους άλλους για τη τακτική της τετράμηνης κωλυσιεργίας που εφάρμοσε ο ίδιος, μέσω του θιάσου Brussels Group κλπ.
Απλά επιχειρηματολογούσαν ότι η εφαρμογή του σχεδίου αποτροπής πρέπει να καθυστερήσει όσο χρειάζεται για να χρεωθούν την ρήξη εκείνοι που πραγματικά ευθύνονταν για αυτήν: οι δανειστές. Δεν ήταν λάθος το επιχείρημά τους εκείνο εφόσον το εννοούσαν – πως, όταν ο κόμπος θα έφτανε στο χτένι, το σχέδιο μας θα εφαρμοζόταν κατά γράμμα. Το πρόβλημα ήταν ότι δεν το εννοούσαν, όπως απεδείχθη!
