Πολιτικό παρασκήνιο στην Αγία Σύνοδο Γράφει ο Απόστολος Λακασάς
Η Βουλή της Ουκρανίας ζητάει από το Οικουμενικό Πατριαρχείο να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας από το Πατριαρχείο Μόσχας. Είναι το πρώτο ανοιχτό επεισόδιο του πολέμου (εκκλησιαστικού, πολιτικού και διπλωματικού) στο πλαίσιο της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδόξου Εκκλησίας, οι εργασίες της οποίας πραγματοποιούνται στην Ορθόδοξο Ακαδημία Κρήτης.
Το πολιτικό παρασκήνιο, με δηλητηριώδεις βολές ανάμεσα στους παρόντες Προκαθημένους και τους απόντες, παρουσιάζει έντονο ενδιαφέρον –ίσως και το μόνο, για τους μη μυημένους στα άκρως θεολογικά ζητήματα– από όσα διαμείβονται στη Μεγάλη Σύνοδο. «Στην Ορθοδοξία δεν έχουμε Πάπα», επανέλαβε χθες, για μία ακόμη φορά, ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος, εννοώντας (και) ότι όλοι είναι ίσοι μεταξύ ίσων. Η δήλωση εξελήφθη ως βολή κατά του Πατριάρχη Μόσχας κ. Κυρίλλου, που φέρεται να αμφισβητεί τα πρωτεία του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
Ειδικότερα, οι εργασίες της Συνόδου ξεκίνησαν επισήμως την Κυριακή της Πεντηκοστής, με το συλλείτουργο των Προκαθημένων στον Ιερό Καθεδρικό Ναό του Αγίου Μηνά στο Ηράκλειο· ωστόσο, η οργή που προκάλεσε η απουσία του Πατριαρχείου Μόσχας και των φίλα προσκείμενων Πατριαρχείων και Αυτοκέφαλων Εκκλησιών ήταν εμφανής μεταξύ όσων αποφάσισαν να μετάσχουν στη Σύνοδο. Συγκεκριμένα, μετείχαν τα Πατριαρχεία Κωνσταντινουπόλεως, Αλεξανδρείας, Ιεροσολύμων, Σερβίας, Ρουμανίας και οι Αυτοκέφαλες Εκκλησίες Ελλάδος, Κύπρου, Πολωνίας, Αλβανίας, Τσεχίας και Σλοβακίας. Στον αντίποδα, παρά τις συνεχείς διαβουλεύσεις, δεν προσήλθαν τα Πατριαρχεία Μόσχας, Βουλγαρίας και Γεωργίας (παραδοσιακοί σύμμαχοι του Πατριαρχείου Μόσχας) και Αντιοχείας. Ουσιαστικά, τα μηνύματα των 10 ορθοδόξων Προκαθημένων προς τους Πατριάρχες Μόσχας κ. Κύριλλο και Αντιοχείας κ. Ιωάννη να συμμετάσχουν έπεσαν στο κενό. «Κωλύομαι να μεταβώ στην Κρήτη», δήλωσε ο κ. Κύριλλος, εννοώντας το αίτημα των τεσσάρων Πατριαρχείων, το οποίο δεν έγινε δεκτό, για αναβολή της. Μάλιστα, ο κ. Κύριλλος φέρεται να χαρακτηρίζει τη Σύνοδο της Κρήτης ως απλή… σύναξη. «Απορούμε για την πρόσκληση. Ζητήσαμε την αναβολή της συγκλήσεως προκειμένου να ξεπεραστούν τα προβλήματα», ανέφερε από την πλευρά του ο Πατριάρχης Αντιοχείας. Διαβάζοντας τα τηλεγραφήματα των δύο Πατριαρχών στα μέλη της Συνόδου και υπενθυμίζοντας τις προσπάθειες –εδώ και 55 χρόνια– για τη σύγκλησή της, ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος σημείωσε ότι «εάν αναβληθεί τότε θα βρεθούμε υπόλογοι έναντι του Θεού και της ιστορίας» και μίλησε για «εγωιστικές τάσεις».
Στο πλαίσιο αυτό κι ενώ οι συζητήσεις επί των θεολογικών θεμάτων της Συνόδου ξεκίνησαν, χθες η Βουλή της Ουκρανίας, με 245 ψήφους υπέρ και 20 κατά, ζήτησε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας. Η χώρα αποτελεί μόνιμο θέατρο εκκλησιαστικής διελκυστίνδας, η οποία εντάθηκε μετά τη διάλυση της ΕΣΣΔ και την ανεξαρτητοποίηση της Ουκρανίας το 1991. Η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας, που έγινε πλήρως αυτόνομη στις 27 Οκτωβρίου 1990, αναγνωρίζεται από όλες τις Ορθόδοξες Εκκλησίες και συνδέεται με το Πατριαρχείο της Μόσχας. Η απόφαση του ουκρανικού κοινοβουλίου συνδέεται ευθέως με τις εξελίξεις στη Σύνοδο της Κρήτης.
Ενδεικτικά, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», το Φανάρι επιχειρώντας κινήσεις εκτόνωσης της κόντρας προκειμένου να συμμετάσχει το Πατριαρχείο Μόσχας στη Σύνοδο, εφέρετο αντίθετο στη διεκδίκηση Αυτοκεφάλου από την Ουκρανία, συμπλέοντας με τις θέσεις της Μόσχας. Ωστόσο, το Πατριαρχείο Μόσχας ήταν αμετάπειστο και χθες –πριν ανακοινωθεί στα ΜΜΕ η απόφαση του ουκρανικού κοινοβουλίου–, η Πανορθόδοξος έστειλε ένα ακόμη μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση. Στη θέση του εκπροσώπου Τύπου της όρισε τον Αρχιεπίσκοπο Τελμησσού κ. Ιώβ, ο οποίος είναι oυκρανικής καταγωγής.
