Τα καυτά μέτωπα που αντιμετώπισε ο Πρωθυπουργός
Οι μάχες που κέρδισε ο Τσίπρας και τα ναρκοπέδια που αποφεύγουν… όλοι
Γράφει ο Χρήστος Φράγκου
Να ελέγξει, σχεδόν απόλυτα, το ρυθμό στο εσωτερικό πολιτικό παιχνίδι φαίνεται πως έχει πετύχει η ελληνική κυβέρνηση, λίγο πριν το καυτό ζήτημα των διαπραγματεύσεων με την τρόικα επιβληθεί στην επικαιρότητα. Ωστόσο, στη μεγάλη εικόνα είναι εμφανές ότι ελλοχεύουν κίνδυνοι τους οποίους κυβέρνηση και αντιπολίτευση αποφεύγουν συστηματικά να επισημάνουν.
Η εξωστρέφεια του πρωθυπουργού, με κορυφαία στιγμή τη συνάντηση με τον Ντόναλντ Τραμπ, η κοινοβουλευτική ρελάνς διαρκείας με αιχμή του δόρατος το νόμο για την ταυτότητα φύλου και η προώθηση νομοθετήματος για τη διανομή του υπερπλεονάσματος ως κοινωνικό μέρισμα, αποτελούν τα μέτωπα που επιλεκτικά έστησε για να κερδίσει το Μαξίμου, επιδεικνύοντας πολιτικό σχεδιασμό και πιο συμπαγή ομάδα.
Το Σκοπιανό, οι ελληνοαλβανικές και οι ελληνοτουρκικές σχέσεις είναι ζητήματα που αν και τώρα επιλέγουν να αφήνουν να επωασθούν, κυβέρνηση και αντιπολίτευση, κάποια εξ αυτών, ωριμάζοντας μπορεί να αποδειχθούν καταλύτες και πυροκροτητές πολιτικών εξελίξεων.
Για την ώρα, η πολιτική κυριαρχία και επικοινωνιακή επικράτηση της κυβέρνησης και του πρωθυπουργού, βοηθούν στην καλλιέργεια κλίματος πολιτικής σταθερότητας που ευνοεί τις επενδύσεις.
Στο ίδιο χρονικό διάστημα απεφεύχθησαν άστοχες δηλώσεις και παρεμβάσεις, πλην ελαχίστων, ενώ με εξαίρεση ζητήματα όπως το προσφυγικό και συγκυρίες όπως οι δολοφονίες και η συνεπακόλουθη άνοδος των τόνων για τη δημόσια τάξη η αντιπολίτευση δεν κατάφερε να επιβάλει θέματα στην πολιτική και επικοινωνιακή ατζέντα. Ακόμα και η «γκρίζα» υπόθεση της αναβάθμισης των F-16 δεν στηρίχθηκε εκ των έσω, καθώς η επικοινωνιακή φιέστα του Αλέξη Τσίπρα, είχε προδικάσει την έκβαση της συγκεκριμένης μάχης.
Όπως φαίνεται με μια προσεκτική εξέταση των κυβερνητικών χειρισμών, των κινήσεων και των ζητημάτων που έχουν μείνει στην επικαιρότητα, το επικοινωνιακό και πολιτικό επιτελείο της κυβέρνησης έχουν αποκτήσει κοινό ρυθμό και συνεργασία βοηθώντας στην προώθηση της ατζέντας και οργανώνοντας ικανή άμυνα απέναντι στην αντιπολίτευση που βρίσκεται εκτός ρυθμού.
Από τις Μεσογειακές και τις Βαλκανικές Συνόδους, μέχρι τις συζητήσεις που ανοίγουν στην Ευρώπη για παρεμβάσεις στην αρχιτεκτονική της Ευρωζώνης, δημιουργία Ευρωστρατού η κυβέρνηση έχει επιτύχει θετικά αποτελέσματα, στηρίζοντας την εικόνα της. Παράλληλα, από τη διαχείριση του προσφυγικού μέχρι τα εθνικά θέματα το Μαξίμου έχει αποφύγει τις κακοτοπιές, χωρίς όμως να τις αντιμετωπίσει. Ταυτόχρονα η δράση μεγάλων δυνάμεων στα Βαλκάνια, η αντιπαράθεση ΗΠΑ-ΕΕ και οι εξελίξεις σε Κυπριακό, Κουρδικό και Μέση Ανατολή ασκούν πιέσεις και πυροδοτούν εξελίξεις, επί των οποίων όμως δεν τοποθετείται δημοσίως κανείς.
Οι κερδισμένες μάχες
Ο Αλέξης Τσίπρας κατάφερε μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα να πραγματοποιήσει μπαράζ επαφών υψηλού επιπέδου δημιουργώντας αίσθηση εξωστρέφειας, αναβάθμισης του διεθνούς ρόλου της χώρας και να εδραιώσει πεποίθηση αποδοχής του ιδίου από το ευρωπαϊκό διευθυντήριο, στέλνοντας μηνύματα προς πολλαπλούς αποδέκτες.
Σε αυτό καθοριστικό ρόλο έπαιξε η επίσκεψη του Εμμάνουελ Μακρόν στην Αθήνα και η ομιλία του για το νέο όραμα της Ευρώπης, ενώ ηχηρά ήταν τα μηνύματα από τη μεγάλη επιχειρηματική ακολουθία του Γάλλου προέδρου. Στη συνέχεια ακολούθησε η επίσκεψη του Ιταλού πρωθυπουργού Πάολο Τζεντιλόνι, με τον οποίο υπογράφηκαν συμφωνίες ενώ οριστικοποιήθηκε και το deal για τον ΟΣΕ, κίνηση, επίσης με αυξημένο ειδικό βάρος.
Ο Αλέξης Τσίπρας φρόντισε να κλείσει τον κύκλο εξωστρέφειας με συναντήσεις με τη γενική διευθύντρια του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ και τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, αποκομμίζοντας ισχυρή πολιτική στήριξη και στέλνοντας ηχηρά μηνύματα τόσο στην εγχώρια όσο και τη διεθνή πολιτική σκηνή.
Ιδιαίτερη βαρύτητα έχουν όμως η Μεσογειακή και η Βαλκανική Σύνοδος που συμβάλλουν στη διαμόρφωση μιας ολοκληρωμένης εικόνας απεγκλωβισμού της χώρας και της κυβέρνησης από το ασφυκτικό πλαίσιο του Μνημονίου, με την ανάληψη υπερβατικών πολιτικών πρωτοβουλιών.
Στο εσωτερικό μέτωπο η κυβέρνηση κατάφερε να κερδίσει «πόντους» αλλά και εν δυνάμει ψηφοφόρους με τα ζητήματα της ταυτότητας φύλου, της διανομής κοινωνικού μερίσματος και τα F-16, καθώς οι επιλογές της αντιπολίτευσης έχουν φέρει αρνητικά, για την ίδια αποτελέσματα.
Ανοιχτά μέτωπα
Έχοντας ολοκληρώσει σειρά επικοινωνιακών επιτευγμάτων, κερδίζοντας σειρά πολιτικών και επικοινωνιακών μαχών η κυβέρνηση καλείται να διεκπεραιώσει την τρίτη αξιολόγηση, με το δυνατόν μικρότερο κόστος και αναταράξεις. Η επιστροφή των επικεφαλής των κλιμακίων στην Ελλάδα ανοίγει την αυλαία για ουσιώδεις διαπραγματεύσεις, οι οποίες οριοθετούνται από τη συμφωνία με του Αλέξη Τσίπρα με την Κριστίν Λαγκάρντ, για την αλλαγή του ρόλου του ΔΝΤ.
Επίδραση όμως στις διαπραγματεύσεις ασκούν και οι πολιτικές διεργασίες στο Eurogroup, τη Γερμανία και η συγκρουσιακή τάση της Παρισιού-Βερολίνου για τον έλεγχο του ESM, που «κάθεται πάνω» σε 1 τρισ. ευρωπαϊκά κεφάλαια.
Κρίσιμο είναι και το θέμα των stress tests των ελληνικών τραπεζών, καθώς οι καθυστερήσεις στη διαχείριση των NPL’s/NPE’s και οι χαμηλοί δείκτες εξυπηρετισιμότητας και αποτελεσμάτων ανάταξης έχουν προκαλέσει την ανησυχία των εποπτικών αρχών, που φοβούνται πλέον ουσιώδη αποδυνάμωση της κεφαλαιακής βάσης.
Σχέσεις υπό… αμφισβήτηση
Για να αποφύγει αποσταθεροποιητικές πιέσεις και να διαχωρίσει τις τράπεζες από το υπόλοιπο πακέτο της δεύτερης αξιολόγησης η κυβέρνηση τάχθηκε με την Τράπεζα της Ελλάδας στα ζητήματα της επιθετικής διαχείρισης των κόκκινων δανείων και του τρόπου διεξαγωγής των stress tests ώστε να μην κατηγορηθεί για ανασταλτικές και παρελκυστικές πολιτικές που υποσκάπτουν τη σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος. Σε αντάλλαγμα γι’ αυτό η κυβέρνηση έλαβε την ενεργή και δημόσια στήριξη του διοικητή της ΤτΕ, Γιάννη Στουρνάρα, στο ζήτημα της εξειδίκευσης και άμεσης εφαρμογής των μέτρων για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους.
Παράλληλα επιτυγχάνοντας συμφωνία με το ΔΝΤ για το νέο ρόλο, το πλαίσιο δράσης και αντιπαράθεσης η κυβέρνηση φαίνεται ότι δημιουργεί ένα ικανό μέτωπο πίεσης με τη συμμετοχή ΕΚΤ, Κομισιόν και ΔΝΤ προς τον ESM και το Eurogroup, για το χρέος.
Με την Ευρωζώνη και την Ευρώπη σε διαδικασία μετασχηματισμού την πολιτική των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή να προκαλεί ρήγμα στις σχέσεις με την ΕΕ, θέτοντας υπό αναθεώρηση για πιθανή βελτίωση τις σχέσεις ΕΕ-Ρωσίας, οι οποίες βασίζονται στην ενέργεια, η Ελλάδα καλείται να ισορροπήσει σε λεπτό στρώμα πάγου. Στόχος της κυβέρνησης στην εξωτερική πολιτική είναι η προσέγγιση με τις ΗΠΑ αλλά χωρίς να χρειαστεί να αλλοιώσει τις γραμμές που τίθενται σε ζητήματα που αφορούν την ΕΕ και τις κόκκινες γραμμές που έχουν θέσει Γερμανία και Γαλλία. Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσονται και οι σχέσεις με την Κίνα, τον οικονομικό ιμπεριαλισμό της οποίας προσπαθούν να ανασχέσουν και να χαλιναγωγήσουν ΗΠΑ και Ευρώπη.
Η γεωπολιτική σκακιέρα
Η σύγκρουση ΗΠΑ,NATO με τη Ρωσία από την Ανατολική Ευρώπη και τη Βαλτική μέχρι τα Βαλκάνια, τη Μέση Ανατολή και την κορεατική χερσόνησο δημιουργεί ένταση και πολλαπλά σημεία ανάφλεξης ενισχύοντας το γεωπολιτικό ρίσκο και πληγώνοντας την οικονομική σταθερότητα. Η Ελλάδα εμπλέκεται σε αυτό το ιδιότυπο γεωπολιτικό παζλ τόσο στα Βαλκάνια, όπου οι πιέσεις για εισδοχή της πΓΔΜ στο NATO δημιουργούν επιπλοκές στην εξωτερική πολιτική της Ελλάδας, αλλά και στη Μέση Ανατολή, όπου η σύγκρουση ΗΠΑ και ΕΕ με την Τουρκία, οδηγεί την Άγκυρα σε προβοκατόρικες κινήσεις απέναντι στην Ελλάδα, τόσο με την αύξηση των προκλήσεων όσο και με την ενίσχυση των προσφυγικών ροών.
Το Σκοπιανό εμφανίζεται σε πολλά επίπεδα στην ελληνική εξωτερική πολιτική, καθώς η προσπάθεια της νέας κυβέρνησης του Ζόραν Ζάεφ να ελέγξει τον κρατικό μηχανισμό με τη στήριξη ΕΕ και NATO οδηγεί σε ξεκαθάρισμα πολιτικών λογαριασμών μέσω της Δικαιοσύνης, με τον πρώην πρωθυπουργό, Νίκολα Γκουέφσκι και το κόμμα του να αντιμετωπίζουν βαρύ κατηγορητήριο, εμπλοκή σε υποθέσεις παρακολουθήσεων τηλεφώνων, διαφθοράς, ακόμα σε χρηματοδότηση εγκληματία πολέμου.
Η Ελλάδα πιέζεται από τις ΗΠΑ και το NATO να καταλήξει άμεσα σε συμφωνία με την πΓΔΜ για το όνομα ή να άρει το veto αποδεχόμενη την είσοδο της γειτονικής χώρας στο NATO με προσωρινή ονομασία. Το θέμα αυτό αν και παραμένει στην κορυφή της πολιτικής ατζέντας, εν τούτοις διατηρείται χαμηλά σε επικοινωνιακό επίπεδο, ένδειξη ότι ούτε η κυβέρνηση, ούτε η αντιπολίτευση θέλουν να χρεωθούν μια κακή λύση ή μια μη-λύση.
Για το θέμα επαφές έχουν γίνει μεταξύ του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Κοτζιά και του Σκοπιανού ομολόγου του, Νίκολα Ντιμιτρόφ καθώς και με τον ειδικό απεσταλμένο του ΟΗΕ, Μάθιου Νίμιτς. Παράλληλα όμως παρέμβαση στο Σκοπιανό έχει επιχειρήσει και ο βοηθός αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, κ Γι, ο οποίος συναντήθηκε με την πολιτική ηγεσία της πΓΔΜ αλλά και με τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Ζήτημα υπάρχει όμως και με τον αλβανικό υπερεθνικισμό, ο οποίος υποσκάπτει την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας καθώς και τη σταθερότητα των Βαλκανίων. Απέναντι στην Ελλάδα ο θριαμβευτικά επανεκλεγείς πρωθυπουργός της γείτονος, Έντι Ράμα, ακολουθεί προκλητική πολιτική, ασκώντας πιέσεις στην ελληνική ομογένεια και προσεγγίζοντας, υπό την ιδέα της μεγάλης Αλβανίας, τα Σκόπια και το Κόσοβο. Σε προγενέστερη φάση ο Ράμα επιχείρησε να δημιουργήσει θέση εκ του μη όντος θέμα Τσαμουριάς, ενώ Έλληνες φαντάροι, αλβανικής καταγωγής, έκαναν το σήμα του UCK υπηρετώντας στον
ελληνικό στρατό.
Σε φάση έντασης βρίσκονται και οι σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας που επηρεάζονται ευθέως από την αντιπαράθεση της Άγκυρας με το Βερολίνο και τις Βρυξέλλες καθώς και από το Κυπριακό, το οποίο αν και έχει μπει στην κατάψυξη αποτελεί μοχλό πίεσης. Ως τέτοιος χρησιμοποιείται και το προσφυγικό, με την Τουρκία να χαλαρώνει τους ελέγχους επιτρέποντας την αύξηση των ροών και την Ελλάδα αντιμετωπίζεται σκωπτικά από τη Γερμανία που αναγκάζεται να αναθεωρήσει τη μεταναστευτική της πολιτική, υπό πολιτική πίεση για τον σχηματισμό κυβέρνησης.
