Του Νίκου Σταματάκη
Τα αδέρφια Αντετοκούμπο το είπαν καθαρά, αφού πρώτα τόνισαν ότι Ελληνας δεν γενιέσαι μόνο αλλά γίνεσαι: «Οι Ελληνες δεν έχουν ρατσισμό αλλά έχουν υποκρισία». Θα λέγαμε μάλιστα ότι η υποκρισία όχι μόνο περισσεύει ανάμεσά μας αλλά μας τυφλώνει και πολλές φορές έχει επιπτώσεις βαρύτερες από το ρατσισμό. Αλλά προτού αναλύσουμε την νεοελληνική υποκρισία ας ρίξουμε μια ματιά στις τελευταίες γενετικές ανακαλύψεις τις σχετικές με έρευνες DNA.
Ο γράφων ανδρώθηκε στην Ελλάδα στις δεκαετίες του ‘70 και ‘80, όταν οι αβάσιμες θεωρίες του Φαλμεράιερ «περί ασυνέχειας στην καταγωγή των Ελλήνων» εύρισκαν πρόθυμους υποστηρικτές κυρίως στην ελληνική αριστερά. Η άφιξή μου το 1985 για μεταπτυχιακά στο Πανεπιστήμιο StonyBrookτης Ν.Υόρκης με προσγείωσε σε ένα νέο πλανήτη με την επαφή με τον καθηγητή RobertSokal, πρωτοπόρο τότε στην Βιολογία Πληθυσμού μέσω στατιστικών μεθόδων και των πρώτων αναλύσεων DNAσε μαζική κλίμακα. Ο καθηγητής Sokal, λόγω και της καταγωγής του από εβραϊκή οικογένεια της Βιέννης, είχε πραγματοποιήσει ευρείας κλίμακας μελέτες για την γενετική καταγωγή των Ευρωπαϊκών και ειδικά των Βαλκανικών πληθυσμών που αυξήθηκαν στις κατοπινές δεκαετίες και επιβεβαίωσαν πρόσφατα τα εξής βασικά όσον αφορά την γενετική των Ελλήνων:
1) Ο σημερινός ελληνικός πληθυσμός είναι βιολογικά αυτόχθων παρά τις πολύ αρχαιότερες ρίζες (εκατοντάδων χιλιάδων ετών) που φαίνεται ότι έχει σε πληθυσμούς της δυτικής Ασίας και Β.Α. Αφρικής.
2) Υπάρχει γενετική συνέχεια στον ελληνικό χώρο τις τελευταίες χιλιάδες χρόνια και οι όποιες προσμίξεις είναι αμελητέες.
3) Το ελληνικό DNAμέσω του τρισχιλιετούς εποικισμού της Μ.Θάλασσας, σχεδόν όλης της Μεσογείου και πολλών τμημάτων της Ευρώπης, της Μ.Ανατολής και της Ασίας (έως και της Κίνας) έχει παγκόσμια εξάπλωση.
Τον τελευταίο καιρό οι αναλύσεις DNAείναι της μόδας στην Αμερική (στοιχίζουν μόλις $100 το άτομο) και πολλές φορές ακούμε ότι φίλοι μας που κατάγονται από τη Λατινική Αμερική αποδεικνύεται ότι είναι πάνω από 25% Ελληνες. Πώς συμβαίνει αυτό; Πολλές μελέτες DNAαποδεικνύουν ότι τα ελληνικά γονίδια έχουν συντριπτική υπεροχή στην νότια Ιταλία και στα μεσογειακά παράλια της Γαλλίας και της Ισπανίας. Αλλά από τις περιοχές αυτές κυρίως έγινε ο εποικισμός της Λατινικής Αμερικής…
Ας καλμάρουν όμως οι γνωστοί «πατριώτες»… Τα στοιχεία αυτά, παρότι μας κάνουν περήφανους, δεν θά πρεπε να ενισχύουν τον εθνικισμό μας αλλά τον κοσμοπολιτισμό μας. Άλλωστε ο «κοσμοπολιτισμός» είναι έννοια που όχι μόνο γεννήθηκε από τους «αρχαίους ημών προγόνους» αλλά έγινε συνεχώς πράξη στα τρεις και πλέον χιλιάδες χρόνια της ελληνικής Διασποράς ανά την Υφήλιο. Η έννοια cosmopolitanείναι ανεκτίμητο δώρο του Ελληνισμού στην ανθρωπότητα. Οι Έλληνες – πολύ πριν από τον Μ. Αλέξανδρο – δεν πήγαμε πουθενά ως κατακτητές αλλά ως απελευθερωτές και ως ειρηνικοί εκπολιτιστές και ως «πολίτες του κόσμου».
Από την μια πλευρά πάντοτε πρεσβεύαμε το «όπου γης πατρίς». Δεν θα ξεχάσω ποτέ αυτή ακριβώς την φράση γραμμένη «με το αίμα» Ελλήνων στρατιωτών σε ένα κατάλευκο τοίχο σε ένα χιονισμένο ορεινό χωριό της Κορέας το 1952. Από την άλλη η Διασπορά μας είναι ευρύτατη και λαμπερή σε όλα τα σημεία του πλανήτη. Ο γράφων λόγω επαγγελματικής ενασχόλησης έχει συναντήσει ξεμοναχιασμένους άρρενες συμπατριώτες σε αραιοκατοικημένα μακρινά νησιά της Καραϊβικής, «στο μέσο του πουθενά», παντρεμένους συνήθως με ντόπιες να έχουν στήσει επιχειρήσεις και να ζουν αρμονικά με το περιβάλλον πολύ αγαπητοί και κοινωνικοί πάντοτε, μεταλαμπαδεύοντας στοιχεία της ανθρωπιάς και του πολιτισμού μας.
Αυτός ο πολιτισμός μας είναι που θαμπώνει τους πάντες, ο πλούτος της ψυχής, η ανθρωπιά, η καλοσύνη, η αγάπη της δικαιοσύνης, οι πανανθρώπινες αξίες… Αυτές θάπρεπε να είναι στο κέντρο της σκέψης και της δράσης μας και όχι η υποκρισία και η μικρότητα. Πριν λίγα χρόνια μας έφταιγαν οι άριστοι μαθητές αλβανικής καταγωγής που κρατούσαν την ελληνική σημαία στις παρελάσεις μας. Αλλά οι ανόητοι υποκριτές ανάμεσά μας δεν σκέφτηκαν ποτέ ότι ακόμα και πριν μεταναστεύσουν οι Αλβανοί γονείς των άριστων μαθητών στην Ελλάδα είχαν ελληνικά ήθη και έθιμα, χορούς και φαγητό και πιθανότατα και ελληνικό DNAστο αίμα τους.
Παρόμοια συμβαίνουν με τους πρόσφυγες-μετανάστες από τη Συρία που όχι μόνο πολιτιστικά είναι αδέλφια μας αλλά σε μεγάλο βαθμό και γενετικά – αφού εκεί άκμασαν για εκατοντάδες χρόνια απόγονοι του Μ. Αλεξάνδρου και μέχρι και πρόσφατα είχαμε πληθυσμιακές επαφές αφού οι Τουρκοκρητικοί αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν στη Συρία μετά το 1922. Και μιας και μιλάμε για Τουρκοκρητικούς να θυμίσουμε άραγε ότι – ακριβώς όπως και οι Τουρκοκύπριοι – είναι γενετικά και πολιτιστικά Έλληνες; Και το μόνο που αλλάζει είναι το θρήσκευμα, προϊόν οθωμανικού εξαναγκασμού; Όπως απέδειξε η έρευνα του καθηγητή Σπύρου Βρυώνη το ίδιο συνέβη για εκατομμύρια Μικρασιάτες Έλληνες, που τώρα είναι «Τούρκοι».
Τα παραπάνω δεν σημαίνουν ότι η Ελλάδα πρέπει να είναι ξέφραγο αμπέλι. Αλλά ασφαλώς σημαίνει ότι πρέπει να βλέπουμε την κρίση ως ευκαιρία και να χρησιμοποιούμε το ισχυρότερο όπλο μας, που ήταν ανά τους αιώνες ο πολιτισμός. Εμείς που εκπολιτίσαμε Σλάβους και Γερμανούς, δυσκολευόμαστε να δώσουμε ελληνικό διαβατήριο σε παιδιά όπως οι Αντετοκούμπο που έχουν ελληνική παιδεία και ψυχή; Και δυσκολευόμαστε να διευκολύνουμε την ένταξη – επιλεκτικά έστω – μεταναστών από τη Συρία (και παλαιότερα από Βαλκανικές χώρες και χώρες του Καυκάσου); Ενώ την ίδια στιγμή έχουμε δημογραφικό πρόβλημα; Δυσκολευόμαστε να ιδρύσουμε ιδιωτικά πανεπιστήμια για να μεταλαμπαδεύσουμε τον πολιτισμό μας παγκοσμίως, ενώ διαθέτουμε χιλιάδες κάτοχους διδακτορικών που δουλεύουν ταξί ή είναι άνεργοι;
Πότε θα βάλουμε τον ρεαλισμό και τον κοσμοπολιτισμό μας πάνω από την υποκρισία και την μικρότητα;
*Ο Νίκος Σταματάκης είναι διδάκτωρ κοινωνικών επιστημών, διεθνολόγος και επιχειρηματίας που ζει και εργάζεται στη Ν.Υόρκη. Το παρόν κείμενο δημοσιεύθηκε στην ομογενειακή έκδοση “Η εφημερίδα”
