Οι χώρες του Νότου πιστεύουν ότι θα επιβιώσουν του Grexit και το… επιδιώκουν. Το προειδοποιητικό σοκ για τα λαϊκιστικά κινήματα. Γιατί το Podemos αποστασιοποιείται από το ΣΥΡΙΖΑ. Το φτηνό χρήμα της ΕΚΤ και τα σενάρια για «φιλική έξοδο» από το ευρώ. Toυ Τony Barber / FT
Οι αξιωματούχοι σε Ιταλία, Πορτογαλία και Ισπανία δηλώνουν πως οι οικονομίες τους και τα χρηματοοικονομικά τους συστήματα είναι αρκετά ισχυρά για να επιβιώσουν ενδεχόμενης αποχώρησης της Ελλάδας από την ευρωζώνη, αν και αναγνωρίζουν ότι το Grexit μπορεί να αποτελέσει προηγούμενο με πολλούς κινδύνους για το 60ετές οικοδόμημα ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Κυβερνητικοί αξιωματούχοι και ανεξάρτητοι αναλυτές στη Λισαβόνα, τη Μαδρίτη και τη Ρώμη δηλώνουν πως ενδεχόμενη χαοτική εγκατάλειψη του ευρώ από την Ελλάδα, η οποία θα φέρει στο πέρασμά της εκτεταμένη οικονομική δυσπραγία και κοινωνική αναταραχή, θα χρησιμεύσει ωςπροειδοποιητικό σοκ και ενδεχομένως να αποδυναμώσει τιςαντιευρωπαϊκές πολιτικές δυνάμεις στις χώρες που είναι περισσότερο εκτεθειμένες στον κίνδυνο μετάδοσης από την Ελλάδα.
Σύμφωνα με τον Jose Ignacio Torreblanca, επικεφαλής στο ισπανικό γραφείο του think tank European Council on Foreign Relations, το Grexit δεν θα ήταν θετικό για το Podemos, το ακροαριστερό κόμμα της Ισπανίας, που έχει υψηλές πιθανότητες επιτυχίας στις εθνικές εκλογές της χώρας στο τέλος του έτους. «Δεν λέω πως θα καταστρέψει το Podemos, αλλά ενδεχομένως να χαλάσει τα σχέδιά τους να είναι η κύρια δύναμη της αριστεράς» δήλωσε. Αυτό εξηγεί γιατί το κόμμα ήδη αποστασιοποιείται από το ΣΥΡΙΖΑ, το κυβερνών κόμμα στην Ελλάδα το οποίο σε κάποιες απόψεις είναι ιδεολογικά το αδελφό κίνημα.
Από την άλλη πλευρά, εάν γίνει προσεκτικός χειρισμός του Grexit και οδηγήσει σε οικονομική ανάκαμψη στην Ελλάδα – αν και κάτι τέτοιο θα μπορούσε να γίνει μετά από 5 ή 10 χρόνια – μπορεί να ενισχυθούν λαϊκίστικα κόμματα όπως η Λίγκα του Βορά και το Κίνημα των 5 Αστέρων στην Ιταλία που υποστηρίζουν ότι η ένταξη στην ευρωζώνη ήταν σχεδόν εθνική οικονομική καταστροφή.
Για τους κυβερνητικούς αξιωματούχους και τους αναλυτές εξωτερικής πολιτικής στη Ρώμη, μία μεγάλη ανησυχία είναι πως έξοδος της Ελλάδας από την ευρωπαϊκή νομισματική ένωση θα αποδυναμώσει την προσπάθεια για βαθύτερη πολιτική ενοποίηση, την οποία πάντα υποστήριζε η Ιταλία.
Γιατί η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ θα δείξει, για πρώτη φορά από τη δεκαετία του 1950, πως η πορεία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης μπορεί εξουδετερωθεί ή ακόμη και να πάει με την όπισθεν. Επίσης, θα πλήξει την εικόνα της ΕΕ ως ένα κλαμπ που πάντα φροντίζει τα πιο αδύναμα μέλη του –κι αυτό δεν είναι μικρό θέμα καθώς 18 μέλη της ΕΕ έχουν μικρότερο πληθυσμό από τα 10,8 εκατ. της Ελλάδας.
Η Κύπρος, η Ιρλανδία, η Πορτογαλία και η Ισπανία ακολούθησαν το παράδειγμα της Ελλάδας ζητώντας έκτακτη στήριξη από τους Ευρωπαίους εταίρους τους και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο την περίοδο 2010 – 2013. Με την εξαίρεση της Κύπρου, όλες οι χώρες βγήκαν από την κρίση με πιο υγιή δημοσιονομική θέση, πιο σταθερές τράπεζες, και καλύτερες προοπτικές οικονομικής ανάπτυξης.
Το 2012, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα εξελίχθηκε σε πιο αξιόπιστο «ύστατο πιστωτή» που είχε τη βούληση να αγοράσει τεράστιες ποσότητες κρατικών ομολόγων ώστε να προστατεύσει την ενότητα της ευρωζώνης. Το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ που ακολούθησε έχει ενισχύσει την εμπιστοσύνη των κυβερνήσεων του ευρωπαϊκού Νότου την ικανότητά τους να ξεπεράσουν τις θύελλες που προέρχονται από την Ελλάδα.
Ενδεικτικό είναι το σχέδιο του Rui Machete, υπουργού Εξωτερικών της Πορτογαλίας, ο οποίος είπε πρόσφατα ότι έξοδος της Ελλάδας από την ευρωζώνη θα ήταν «ανησυχητική» αλλά «όχι τραγική για την Πορτογαλία».
Παρόλα αυτά, το δημόσιο χρέος της Πορτογαλίας κορυφώθηκε τον προηγούμενο χρόνο στο 130% του ΑΕΠ και το συνολικό χρέος επιχειρήσεων και νοικοκυριών είναι ακόμη υψηλότερο. Ο οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης Moody’s δήλωσε σε έκθεσή του την προηγούμενη εβδομάδα πως «η τρωτότητα της Πορτογαλίας σε εξωτερικούς παράγοντες παραμένει υψηλή δεδομένου του υψηλού εξωτερικού της χρέους και η χώρα μπορεί να αποδειχθεί ευάλωτη» εάν η εμπιστοσύνη των επενδυτών δεχθεί πλήγμα με έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ.
Αξιωματούχοι στη Λισαβόνα, τη Μαδρίτη και τη Ρώμη επισημαίνουν τις πολύ χαμηλές αποδόσεις των κρατικών τους ομολόγων υποστηρίζοντας ότι δεν υπάρχει απειλή στον ορίζοντα.
«Η ΕΕ είναι πολύ πιο σταθερή από ότι ήταν το 2011 και το 2012» δήλωσε Ιταλός αξιωματούχος.
Παρόλα αυτά, τίθεται το ερώτημα του πόσο σταθερή θα δείχνει η ευρωζώνη από την στιγμή που η ΕΚΤ θα απομακρύνει τα έκτακτα μέτρα στήριξης – μετά από περίπου δύο χρόνια – αλλά και στην περίπτωσης μίας χρηματοοικονομικής δίνης τύπου 2008.
Ο πρώην πρόεδρος της Γαλλίας Valéry Giscard d’Estaing είναι μεταξύ εκείνων που πιστεύουν ότι η Ελλάδα πρέπει να φύγει από την ευρωζώνη, τουλάχιστον προσωρινά, κάνοντας μάλιστα λόγο για «φιλική έξοδο».
«Είναι παράλογο να πει κανείς ότι αυτό θα είναι μία αποτυχία της Ευρώπης. Η Ελλάδα έχει ακόμη τη θέση της στην ΕΕ. Φεύγοντας από το ευρώ, θα είναι μαζί με χώρες όπως η Βρετανία, η Σουηδία, η Τσεχία κλπ. που δεν υιοθέτησαν ποτέ το νόμισμα. Ακόμη καλύτερα, η έξοδος θα δώσει στην Ελλάδα τη δυνατότητα να επιστρέψει αργότερα» δήλωσε στην οικονομική εφημερίδα Les Echos.
Πηγή: Euro2day
