Τι ακολουθεί για τη Γαλλία;
Η νίκη του Εμμανουέλ Μακρόν απέτρεψε μια ενδεχόμενη κρίση για την ΕΕ. Αν είχε επικρατήσει στις εκλογές της Κυριακής η MarineLePen, θα είχε βοηθήσει στο να ωθήσει προς το τέλος της Ένωσης, έστω και αν οι πιο ριζοσπαστικές προτάσεις της, όπως η διεξαγωγή δημοψηφίσματος για τη συμμετοχή της Γαλλίας στην ευρωζώνη, θα ήταν δύσκολο να εφαρμοστούν. Αλλά ακόμα και αν οι γαλλικές εκλογές σηματοδότησαν άλλη μια ήττα για τις ευρωσκεπτικιστικές δυνάμεις, οι πολιτικές προκλήσεις της χώρας – και κατ ‘επέκταση εκείνες της ΕΕ – δεν τελειώνουν άμεσα. Ο επόμενος πρόεδρος της Γαλλίας θα έχει να διαχειριστεί πολλά σημαντικά θέματα εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής, μεταξύ των οποίων και η κρίσιμη συμμαχία της χώρας με τη Γερμανία.
Οι επιδόσεις της LePenστις εκλογές δείχνουν ότι αν και είναι ισχυρός ο ευρωσκεπτικισμός στη Γαλλία, η προοπτική αποχώρησης από την Ένωση εξακολουθεί να τρομάζει παρά να έλκει τους περισσότερους ψηφοφόρους στη χώρα. Η πρώην ηγέτης του Εθνικού Μετώπου προσπάθησε την ίδια στιγμή να απευθυνθεί και στους πρόθυμους να εγκαταλείψουν την ευρωζώνη ψηφοφόρους και σε εκείνους που φοβούνταν τις οικονομικές συνέπειες της αποχώρησης από τη ζώνη του κοινού νομίσματος. Αυτή η ασυνέπεια είναι εν μέρει υπεύθυνη για την ήττα της. Παρόλα αυτά, το γεγονός ότι το Εθνικό Μέτωπο εξασφάλισε το 34% των ψήφων την Κυριακή – σε μια εποχή όπου το Κίνημα των Πέντε Αστέρων στην Ιταλία έχει πάνω από 30%, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις- σημαίνει ότι οι οικονομικοί κίνδυνοι που συνδέονται με τον ευρωσκεπτικισμό θα παραμείνουν στην ευρωζώνη. Και αν τα μεσογειακά μέλη της Ένωσης συνεχίσουν να έχουν υψηλή ανεργία και βραδεία οικονομική ανάπτυξη, οι κίνδυνοι θα πολλαπλασιαστούν.
Ο Macronέχει ένα τεράστιο έργο μπροστά του. Η προεδρία του θα εξετάσει αν ένας κεντρώος, φιλοευρωπαϊστής ηγέτης μπορεί να κυβερνήσει τη Γαλλία και εάν ένας άπειρος πολιτικός μπορεί να αποδώσει καλύτερα από τους επαγγελματίες πολιτικούς που είχε επικρίνει στην προεκλογική του εκστρατεία. (Η δουλειά δεν θα γίνει μόνο από τον Μακρόν- η εθνοσυνέλευση και ο πρωθυπουργός θα διαδραματίσουν επίσης αποφασιστικό ρόλο στη διακυβέρνηση της χώρας.) Η εξερχόμενη σοσιαλιστική κυβέρνηση αποδείχθηκε θείο δώρο για τις αντισυστημικές δυνάμεις της ακροδεξιάς και της ακροαριστεράς, οι οποίες από κοινού πήραν σχεδόν το 50% των ψήφων στον πρώτο γύρο των εκλογών. Η απογοήτευση για την προεδρία του Μακρόν θα μπορούσε να αναζωογονήσει τα παραδοσιακά κόμματα, που ηττήθηκαν σε αυτές τις εκλογές από ομάδες όπως το «Εμπρός» και το «Εθνικό Μέτωπο». Ταυτόχρονα, όμως, θα μπορούσε στις επόμενες εκλογές να ωθήσει τις εξτρεμιστικές πολιτικές δυνάμεις της χώρας σε νέα υψηλά ποσοστά.
Ορισμένες από τις προτάσεις της Macron, ειδικά αυτές που αποσκοπούν στην περαιτέρω απελευθέρωση της γαλλικής οικονομίας, με τη μείωση του δημόσιου τομέα και την εισαγωγή πιο ευέλικτων νόμων στα εργασιακά, θα συναντήσουν την αντίσταση ορισμένων τμημάτων της γαλλικής κοινωνίας, συμπεριλαμβανομένων των συνδικάτων και των φοιτητικών ομάδων. Αν το «Εμπρός!» δεν κερδίσει την πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση στις βουλευτικές εκλογές του επόμενου μήνα, ο πρόεδρος θα δυσκολευτεί ακόμα περισσότερο να θεσμοθετήσει εσωτερικές μεταρρυθμίσεις. Οι προκάτοχοί του, Νικολά Σαρκοζί και Φρανσουά Ολάντ δυσκολεύτηκαν να κάνουν οικονομικές μεταρρυθμίσεις, ακόμη και αν είχαν υπό έλεγχο τη Βουλή, εξαιτίας της αντιπολίτευσης, όχι μόνο από το λαό, αλλά και από τα δικά τους κόμματα.
Η διατήρηση της συμμαχίας της Γαλλίας με τη Γερμανία, η οποία ενισχύει τη σταθερότητα και την ειρήνη στην Ευρώπη, θα αποτελέσει προτεραιότητα για την επόμενη διοίκηση στο Παρίσι αλλά και για το Βερολίνο. Οι δύο χώρες πιθανότατα θα έχουν την ίδια στάση στο ζήτημα του Brexit, υπερασπιζόμενοι το αδιαίρετο της ενιαίας αγοράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης και διασφαλίζοντας ότι το Ηνωμένο Βασίλειο δεν θα αποκομίσει υπερβολικά ευνοϊκούς όρους στην εμπορική συμφωνία με την Ένωση. Θα συνεργαστούν επίσης για να αυξήσουν τη συνεργασία στον τομέα της άμυνας και της ασφάλειας στην ΕΕ, εστιάζοντας στην προστασία των εξωτερικών συνόρων, παρά στην επιβολή ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα. Επιπλέον, το Βερολίνο θα βρει έναν σύμμαχο στο Παρίσι στην προσπάθειά του να στηρίξει τις κυρώσεις της ΕΕ εναντίον της Μόσχας. Αν και ορισμένα μέλη της ΕΕ θα συνεχίσουν να πιέζουν για μια επαναπροσέγγιση με τη Ρωσία, η εκλογή του Μακρόν θα συμβάλει στη διατήρηση του καθεστώτος των κυρώσεων, κάτι που η LePenείχε υποσχεθεί ότι θα αποσύρει.
Επιπλέον, Γερμανία και Γαλλία θα έχουν πολλά περιθώρια διαφωνίας, ειδικά όσον αφορά την ευρωζώνη. Το Παρίσι, σε γενικές γραμμές, θεωρεί τη νομισματική ένωση ως μέσο συγκέντρωσης και διανομής πόρων μεταξύ των χωρών που συμμετέχουν και είναι πρόθυμο να ανεχτεί πληθωρισμό και ένα φθηνό ευρώ προκειμένου να κρατήσει τις ευρωπαϊκές εξαγωγές ανταγωνιστικές. Η Γαλλία έχει επίσης την τάση να υιοθετεί μια ευέλικτη στάση αναφορικά με τους στόχους για το έλλειμμα και το χρέος, διατηρώντας παράλληλα τον προστατευτισμό προκειμένου να προασπίσει ευάλωτους τομείς της οικονομίας, όπως η γεωργία, έναντι του εξωτερικού ανταγωνισμού. Επιπλέον, η χώρα τείνει να στηρίζει τη διαχείριση του ευρώ με πολιτικά μέσα. Πολλές από αυτές τις ιδέες αντιβαίνουν στα συμφέροντα της Γερμανίας.
Ο Macronέχει ήδη δώσει κάποιες ενδείξεις σχετικά με το όραμά του για την Ευρωπαϊκή Ένωση: για παράδειγμα, ο εκλεγείς πρόεδρος έχει προτείνει τη δημιουργία ξεχωριστού προϋπολογισμού για την ευρωζώνη, χρηματοδοτούμενο από τους από κοινού εκδοθέντες χρεωστικούς τίτλους, για να πληρώνονται τα επενδυτικά προγράμματα σε ολόκληρη τη ζώνη του νομίσματος. Όμως, όσο πλησιάζουν οι γερμανικές εκλογές- που έχουν προγραμματιστεί για το Σεπτέμβριο -, οι (Γερμανοί) πολιτικοί θα ασχοληθούν περισσότερο με την διασφάλιση του δικού τους πολιτικού μέλλοντος παρά να ικανοποιήσουν το όραμα του Macronγια την ευρωζώνη. (Ο Hollandeείχε προτείνει μερικά ίδια μέτρα με αυτά που πρότεινε ο νέος πρόεδρος, με μικρή στήριξη από τη Γερμανία.) Ο ευρωσκεπτικισμός δεν είναι τόσο ισχυρός στη Γερμανία όσο στη Γαλλία, πολλοί Γερμανοί ψηφοφόροι ωστόσο είναι επιφυλακτικοί στην επίδειξη επιείκειας προς τα μέλη του Νότου, τα οποία (τα) θεωρούν σπάταλα. Παρόλα αυτά, το Βερολίνο πιθανόν να αποδειχθεί πρόθυμο να συμβιβαστεί, προκειμένου να διατηρήσει την συμμαχία του με το Παρίσι άθικτη. Σε αντάλλαγμα όμως, θα απαιτήσει ότι τα μέτρα διαχείρισης κινδύνων να περιλαμβάνουν τις κατάλληλες διασφαλίσεις και ότι οι υπερεθνικοί τεχνοκράτες θα αναλάβουν να παρακολουθούν και να επιβάλουν τους κανόνες.
Οι προσεχείς μήνες θα δώσουν αρκετές ευκαιρίες στη Γαλλία και τη Γερμανία να καθορίσουν ποια θα είναι η μελλοντική τους σχέση. Παρόλο που η διάσωση της Ελλάδας βρίσκεται σε καλό δρόμο, αργά ή γρήγορα οι δανειστές της Αθήνας θα πρέπει να συζητήσουν εάν θα δώσουν ελάφρυνση στο χρέος. Ο Mακρόν έχει πει ότι η Γαλλία θα υποστηρίξει την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, μια πολιτική που η Γερμανία δεν αντιτίθεται κατηγορηματικά, αλλά προσπαθεί να (το) αναβάλει για εσωτερικούς πολιτικούς λόγους. Εάν μελλοντικά προκύψει η ανάγκη για ένα νέο πρόγραμμα διάσωσης για την Ελλάδα, οι εντάσεις μεταξύ των βόρειων και των νότιων μελών της ευρωζώνης είναι πιθανό να φουντώσουν εκ νέου. Οι επερχόμενες εκλογές στην Ιταλία, οι οποίες θα πραγματοποιηθούν κάποια στιγμή του χρόνου, θα θέσουν και πάλι ερωτήματα σχετικά με τα υψηλά επίπεδα χρέους της χώρας και τις εύθραυστες τράπεζες. Και μόλις περάσει το κύμα των εκλογών, η Ένωση θα πρέπει να αντιμετωπίσει τα ευαίσθητα ζητήματα στην ευρωζώνη που αναβλήθηκαν κατά τη διάρκεια της εκλογικής περιόδου, όπως η ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης. Κάθε ένα από αυτά τα ζητήματα θα απαιτήσει τη συνεργασία Γερμανίας-Γαλλίας, ανοίγοντας την πόρτα για περισσότερη νευρικότητα σε διμερές επίπεδο.
